Korzystanie z nich zostało zapoczątkowane w latach 40-tych i ma na celu uchwycenie populacji osób pijących problemowo, u których wystąpiły już wczesne objawy ryzykownego lub szkodliwego picia oraz ułatwienie postawienia dia gnozy uzależnienia od alkoholu. Do najczęściej używanych w warunkach klinicznych testów przesiewowych należą: CAGE (nazwa pochodzi od pierw szych liter najważniejszych słów w poszczególnych pytaniach wersji orygi nalnej), oparte na jego pytaniach TWEAK i T-ACE, MAST (25-pytaniowy Michigan Alcoholism Screening Test), wraz z jego modyfikacjami (10-pyta- niowym BMAST i 13-pytaniowym SMAST), SAAST (35-pytaniowy test do samooceny Self-Administered Alcoholism Screening Test), a także omówio ny nieco dalej AUDIT. Do badań przesiewowych wśród młodzieży opraco wano w 1990 roku test POSIT (Problem-Oriented Screening Instrument for Teenagers), który zawiera 14 pytań dotyczących picia alkoholu oraz używania innych substancji psychoaktywnych.
Bardzo prosty, wygodny i bezpieczny w stosowaniu jest test CAGE składający się z tylko z czterech pytań:
1. Czy w Twoim życiu miały miejsce takie okresy, kiedy odczuwałaś/eś konieczność ograniczenia swojego picia?
2. Czy zdarzyło się, że osoby z bliskiego otoczenia denerwowały Cię uwagami na temat Twojego picia?
3. Czy zdarzyło się, że odczuwałaś/eś wyrzuty sumienia, poczucie winy lub wstyd z powodu swojego picia?
4. Czy zdarzało Ci się, że rano po przebudzeniu pierwszą rzeczą było wypicie alkoholu dla „uspokojenia nerwów” lub „postawienia na nogi”?
Uzyskanie co najmniej dwóch odpowiedzi na powyższe pytania wskazuje na znaczne prawdopodobieństwo istnienia uzależnienia od alkoholu.
Z kolei udzielenie co najmniej 5 twierdzących odpowiedzi na pytania zawarte w skróconej wersji testu MAST jest zdaniem niektórych badaczy, wystarczającym kryterium do rozpoznania uzależnienia od alkoholu. W pytaniach 1 i 2 punkty są przyznawane za odpowiedź „ nie ”, w pozostałych za odpowiedź „tak”. Pytania tego testu brzmią:
1. Czy uważasz, że pijesz w taki sam sposób jak większość ludzi?
2. Czy Twoi przyjaciele bądź krewni uważają, że Twoje picie mieści się w normie?
3. Czy kiedykolwiek brałeś/aś udział w spotkaniu Anonimowych Alkoholików?
4. Czy straciłeś/aś kiedykolwiek przyjaciela lub dziewczynę z powodu picia?
5. Czy miałeś/aś kiedykolwiek kłopoty w pracy z powodu alkoholu?
6. Czy zaniedbałeś/aś kiedykolwiek swoje obowiązki, sprawy rodzinne lub opuściłeś/aś pod rząd kilka dni w pracy z powodu picia?
7. Czy miałeś/aś kiedykolwiek delirium (majaczenie alkoholowej, nasilone drżenia czy słyszałeś głosy lub widziałeś nieistniejące rzeczy po nadużyciu alkoholu?
8. Czy z powodu picia zwracałeś/aś się kiedykolwiek do kogokolwiek z prośbą o radę?
9. Czy przebywałeś/aś kiedykolwiek w szpitalu z powodu picia?
10. Czy byłeś/aś kiedykolwiek zatrzymany za prowadzenie pojazdu po użyciu alkoholu lub czy kiedykolwiek prowadziłeś pojazd po wypiciu alkoholu?
Pewną orientacją w nasileniu problemu alkoholowego daje również dość popularny u nas test, który powstał w amerykańskim szpitalu John Hopkins University (tzw. test baltimorski). Z dołączonej do testu instrukcji wynika, że w przypadku udzielania rzetelnych odpowiedzi, uzyskanie jednej twierdzącej odpowiedzi powinno być ostrzeżeniem, bowiem „można stać się alkoholikiem”. Dwie twierdzące odpowiedzi świadczą z dużym prawdopodobieństwem o alkoholizmie, natomiast trzy odpowiedzi twierdzące, zdaniem autorów, przemawiają definitywnie za alkoholizmem. Pytania brzmią:
1. Czy pijesz w pracy?
2. Czy Twoje picie wpływa niekorzystnie na życie domowe?
3. Czy pijesz dlatego, że jesteś nieśmiała/y wobec innych?
4. Czy Twoje picie wpływa na to, że ludzie mają o Tobie negatywną opinię?
5. Czy miałaś/eś kiedykolwiek wyrzuty sumienia z powodu picia?
6. Czy miałaś/eś kiedykolwiek kłopoty finansowe na skutek picia?
7. Czy Twoje picie jest powodem zmartwień rodziny?
8. Czy pijąc stałaś/eś się mniej ambitna/y?
9. Czy odczuwasz potrzebę picia codziennie o tej samej porze?
10. Czy jest Ci obojętne z kim pijesz?
11. Czy po piciu jednego dnia odczuwasz potrzebę wypicia nazajutrz?
12. Czy pijąc zauważyłaś/eś zmniejszenie się Twojej sprawności fizycznej bądź umysłowej?
13. Czy picie wpływa negatywnie na Twoją pracę zawodową bądź inne Twoje działania poza pracą?
14. Czy z powodu picia masz problemy ze snem?
15. Czy pijąc chcesz uciec od kłopotów?
16. Czy zdarza się, że pijesz samotnie?
17. Czy pijąc tracisz pamięć i nie wiesz gdzie byłaś/eś i co robiłaś/eś?
18. Czy pijesz, aby wzmocnić pewność siebie?
19. Czy w związku z piciem byłaś/eś kiedykolwiek w szpitalu, w izbie wytrzeźwień, ambulatorium itp.?
W ocenie wyników testów należy uwzględnić oczywiście polską specy fikę, pewną dowolność w interpretacji i tłumaczeniu poszczególnych pytań oraz fakt, że nie byłe one standaryzowane na polskiej populacji. Zastrzeżenia te nie powinny jednak zaniżać ich wartości i niewątpliwie mogą dać wielu osobom materiał do przemyśleń.
Pod koniec lat 80. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaproponowała stosowanie przesiewowego testu AUDIT (The Alcohol Use Disorders Identification Test)*, który:
- umożliwia wychwycenie populacji osób pijących w sposób ryzykowny i szkodliwy dla zdrowia;
- koresponduje z sugerowanymi przez tę organizację kryteriami diagnostycznymi zawartymi w X wersji Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD - 10);
- oprócz wywiadu uwzględnia dane z badania fizykalnego oraz poziom gamma-glutamylo-transferazy (GGT).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz